1998 yılından bu yana ülkemiz için Avrupa Komisyonu tarafından İlerleme Raporları hazırlanmaktadır. Bu kapsamda, 10 Kasım 2015 tarihinde 18. İlerleme Raporu yayımlanmıştır. Yayımlanan raporda Fasıl 11- Tarım ve Kırsal Kalkınma, Fasıl 12- Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası ve Fasıl 13- Balıkçılık hakkında aşağıda sıralanan hususlar ön plana çıkmaktadır.
Fasıl 11: Tarım ve Kırsal Kalkınma
- Tarım ve kırsal kalkınma alanında hazırlıklar belli bir düzeyde kalmıştır. Katılım öncesi kırsal kalkınma programı IPARD'ın uygulanmasıyla birlikte Türkiye'nin fonları hazmetme kapasitesi artmıştır.
- Gelecek yıl, Türkiye, özellikle canlı sığır ve sığır eti ithalatındaki üzerindeki kısıtlamaları tamamen ortadan kaldırmalıdır; tarım istatistikleri için bir strateji belgesi hazırlamalıdır.
- Çiftlik muhasebe veri ağı, hali hazırda ülkenin tamamını kapsamaktadır, ancak ağın ilgili veri tabanlarına entegrasyonu ve politika analizleri için kullanımı hususları henüz ele alınmamıştır.
- Tarım sayımı konusundaki hazırlıklar devam etmekte olup henüz tamamlanmamıştır.
- İstatistiki verilerin toplanmasının ve güvenilirliğinin artırılması amacıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde bir istatistik ve değerlendirme birimi kurulmuştur.
- Üreticilere verilen doğrudan destekler konusunda, Türkiye, kendi tarımsal destekleme politikasını ortak tarım politikası ile uyumlaştırmak üzere bir strateji hazırlama yönünde ilave yeni bir adım atmamıştır.
- AB'den canlı sığır, sığır eti ve türev ürünlerin ithalatında gerekçesiz kısıtlamalar uygulanmaya devam etmiştir. Daha fazla besicilik için canlı sığır ithalatı konusundaki ilerlemelere ve yakın zamanda sığır eti kotasının açılmasına rağmen Türkiye, sığır eti ve canlı hayvanlar için kotanın kalıcı olarak açılması gibi, AB-Türkiye tarımsal ürünlere ilişkin ticaret anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini tam anlamıyla yerine getirme konusunda sınırlı ilerleme kaydetmiştir.
Fasıl 12: Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası
- Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı politikası alanında hazırlıklar belli bir düzeydedir. Geçtiğimiz yıl ilerleme kaydedilmemiştir. Bu alandaki AB müktesebatının tam olarak uygulanması için, özellikle de hayvansal yan ürünler, hayvan refahı ve hayvanların kimliklendirilmesi ve kayıt altına alınması ile hareketlerinin kontrolü konularında kayda değer ilave çabalara ihtiyaç duyulmaktadır.
- Gelecek yıl, Türkiye, özellikle diğer bazı hususların yanı sıra, bir ulusal program ve izleme planı sunmak suretiyle, gıda işletmelerini AB standartlarını karşılayacak şekilde geliştirmelidir; hayvansal yan ürünlere ilişkin kuralların uyarlanması ve uygulanmasına yönelik daha fazla adım atmalıdır.
- Veterinerlik politikasının AB müktesebatıyla tam olarak uyumlaştırılmasına yönelik çabalar artırılmalıdır. Kara ve deniz sınırlarında ve İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'nda yer alan sınır kontrol noktaları halen tam olarak işlev görmemektedir.
- Trakya bölgesinin şap hastalığından ari bölge olarak kalması amacıyla yapılan yoğun aşılamanın ve hayvan hareketine yönelik sıkı kontrollerin neticesinde şap hastalığı belirgin bir şekilde azalmıştır.
- Nakledilebilir süngerimsi beyin hastalığı ve gözetim sistemleri konusunda uyuma yönelik çabaya ihtiyaç duyulmaktadır.
- Çiftlik hayvanlarının refahına ve yumurtacı tavuklarının korunmasına ilişkin düzenlemeler yürürlüğe konmuştur. Ancak, hayvan refahına ilişkin AB müktesebatının tam olarak uygulanması için ilave yapısal ve idari çabalar gerekmektedir.
- Zoonozlar konusunda ilerleme kaydedilmemiştir.
- Gıda işletmelerinin kayıt altına alınmasına ve onaylanmasına yönelik yeni kuralların uygulanması konusunda halen kayda değer çabalara ihtiyaç duyulmaktadır.
- Hayvansal yan ürünler konusunda ilk çalışmalar başlamıştır ancak yeni kuralların sektöre uyarlanması için, önemli ölçüde çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Denetimlerin finansmanı, henüz AB sistemi ile uyumlu hale getirilmemiştir.
- Etiketleme, gıda katkı maddeleri ve saflık kriterleri, aroma verici maddeler ve takviye edici gıdalar gibi konularda gıda güvenliği mevzuatının uyumlaştırılması ve uygulanması bakımından ilerleme kaydedilmiştir. Gıda enzimleri ve yeni gıdalar konularında AB müktesebatına uyum henüz tamamlanmamıştır.
- Genetiği değiştirilmiş organizmalardan (GDO) üretilen gıda enzimlerini etkileyen ticaretteki aksama, Biyogüvenlik Kurulunun bir tavsiye kararıyla ortadan kaldırılmış olmakla beraber bu durumun biyogüvenlik kanununda değişiklik yapılmasına yol açması beklenmektedir.
- Yem için özel kurallar ve Bitki sağlığı politikası konusunda ikincil mevzuat kabul edilmiştir.
Fasıl 13: Balıkçılık
- Bu alandaki hazırlıklar halen erken aşamadadır. Geçen yıl, kaynaklar ve filo yönetimi, denetim ve kontrol ve uluslararası anlaşmalar konusunda bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Yapısal eylemler, devlet yardımları ve piyasa politikası konularındaki mevzuatın uyumlaştırılması ve kurumsal kapasitenin artırılması için daha fazla çabaya ihtiyaç duyulmaktadır.
- Gelecek yıl Türkiye özellikle Taslak Su Ürünleri Kanunu'nu yasalaştırmalıdır.
- Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 43 il müdürlüğünde balıkçılık ve su ürünleri şube müdürlükleri açarak idari ve kurumsal kapasitesini güçlendirmiştir.
- Ulusal deniz araştırma stratejisi kabul edilmiştir. Deniz balıkçılığı verileri toplanmaya başlanmıştır.
- Balıkçı teknelerinin avcılıktan çıkarılmasını destekleme uygulaması, filo yönetiminde kayda değer bir ilerleme sağlamıştır.
- Denetim ve kontrol alanında, Atlantik Ton Balıklarının Korunması Uluslararası Komisyonu’nun (ICCAT) mavi yüzgeçli ton balığı hakkındaki tavsiye kararlarının uygulanması konusunda bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Beyaz kum midyesi üretim alanlarına yönelik denetimler yoğunlaştırılmıştır.
- Yapısal eylemler ve devlet yardımları konularında ilerleme kaydedilmemiştir. Piyasa politikası alanında, bir strateji ve eylem planının hazırlanması ve uygulanması konusunda daha fazla çaba sarfedilmesi gerekmektedir.
- Uluslararası anlaşmalar konusunda, ICCAT ve Akdeniz Genel Balıkçılık Komisyonu bünyesinde Türkiye ve AB arasındaki işbirliği devam etmiştir. AB, ortak balıkçılık politikası kapsamında, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) hükümlerini de uygulamakta olduğundan, Türkiye’nin sözleşmeyi onaylaması, balıkçılık ve denizcilik politikası konusunda AB ile işbirliğini geliştirecektir.
Rapora ulaşmak için tıklayınız.