Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, 2014 Uluslararası Aile Çiftliği Yılı Çalıştay'ının açılış törenine katıldı.
Açılışta konuşan Bakan Eker, tarımsal işletmelerin küresel açlık problemini çözmede etkin olmalarına rağmen kimyasal ve mekanik ihtiyaçlarının bir takım sorunlara neden olduğunu söyledi. Tarım yapmanın tek gayesinin "para kazanmak" olması halinde spekülasyon riski oluşabileceğini vurgulayan Bakan Eker, spekülasyonların şu anda dünya çapında bir milyara yaklaşan aç insan sayısının daha da artmasına katkı sağladığını, bunun en önemli sigortalarından birisi olan aile çiftçiliğinin devamının sağlanması gerektiğine işaret etti.
"Dünyada 500 milyona yakın aile çiftliği var"
Bakan Eker, "Dünyada 570 milyon tarımsal işletme var, bir manada 570 milyon çiftlik var. Bunun 500 milyonu aile işletmesi. Demek ki bütün dünyada profesyonel manada, başkaları için büyük ölçekli çiftlik sayısı 70 milyon. Geride 500 milyon var. Hala büyük kısım orada. O halde büyük kısmın üretimini verimli sürdürebilmesi için gerekli şartların oluşturulması lazım. 2014 Aile Çiftçiliğin esası bu. Bunun üzerinde tekrar tekrar düşüneceğiz" diye konuştu.
Bakan Eker, KÖYDES Projesinin Hükümeti döneminde başlatıldığını anımsatarak, bunun Cumhuriyet tarihinin en önemli altyapı projesi olduğunu söyledi. Milletvekili seçildiğinde, doğduğu ve büyüdü ildeki yaklaşık 1200 köy ve mezradan 847'sinde içme suyu olmadığını öğrendiğini aktaran Bakan Eker, proje sayesinde Türkiye genelinde kırsal altyapı sorunlarının 3-4 yıl içerisinde çözüldüğünü söyledi.
Çiftçilerin kooperatif kurmalarına yönelik destekleme sistemi oluşturduklarını ve buna çok büyük kaynak aktarıldığını anlatan Bakan Eker, bunların bazılarının başarılı, bazılarının ise başarısız olduklarını belirtti. Türkiye'de tarımsal faaliyetlerin genel itibarıyla küçük işletmeler eliyle yapıldığını kaydeden Bakan Eker, "Ortalama işletme büyüklüğü 5,9 hektar, 59 dönüm. Bu da 10 ayrı parselden oluşuyor. Kadastro parseli olarak dikkate aldığımızda bile işletme başına 7 parsel düşüyor. Ama fiili hayatta, uygulamada bir işletmenin tamamı 59 dönüm ve 10 parça. Hayvancılıkta yine öyle, yüzde 55'i bir ila 5 hayvan besliyor. Küçükbaş hayvancılıkta yüzde 40'ı 50 başın altında" ifadesini kullandı.
Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Projesiyle 800 bin liraya kadar yatırımın yüzde 50'sini hibe verdiklerini anlatan Bakan Eker, birkaç aile bir araya gelerek tarımsal ürünleri katma değeri yüksek bir ürüne dönüştürmesini hedeflediklerini söyledi. Bakan Eker, "Yaklaşık 4 bin 750 tane bitirdik. Faal ve çalışıyor. Bu sene bin tane program aldık. 5 bin 750 eder. 2015 sonuna kadar hedefimiz 6 bin. Bu bizim 2006'da önümüze koyduğumuz hedefti. Türkiye'de tarıma dayalı gıda sanayinde kırsal kalkınma yatırımları kapsamında küçük ve orta boy işletmeler kurdurmak" diye konuştu.
Aile çiftçiliğini korumaya yönelik desteklemeler arasında 40 çeşit makine ve ekipmana yüzde 50 hibe desteğin de bulunduğunu anlatan Bakan Eker, ona da 900 milyon liralık destek verildiğini kaydetti. Aile çiftçiliğinin sorunlarının ayrıntılarıyla konuşulması gerektiğini ifade eden Bakan Eker, bu çiftçilerin bulundukları ortamda, daha iyi şartlarda yaşamayı hak ettiklerini dile getirdi. Çiftçilere yönelik özel kredi programları geliştirmek için çalışma yaptıklarını bildiren Bakan Eker, "İpotek yok. Ne kasabada, şehirde dairenin ipoteğini verebilir, ne iki tane memur kefil bulabilir. Bu imkanları yok. Ne de tarlası büyük olup da ipotek verip kredi kullanabilir. Başka mekanizma lazım, onun üzerinde çalışıyoruz" dedi.
Tarım arazilerinin toplulaştırılmasına yönelik çalışmalara da değinen Bakan Eker, "Bu konuda 41 yılda yapılanın 12 katını biz 10 yılda yaptık. 41 yılda Türkiye 450 bin hektar alanda toplulaştırma yapmış. 2002 yılından beri bu yıl sonu itibarıyla 6 milyon hektarın toplulaştırması bitmiş olacak. Gönüllülük esası var, zorlayarak değil" dedi. Bakan Eker, bu yıl ekim sonunda Aile Çiftçiliği konusunda bir sempozyum düzenleneceğini de kaydetti.
"Aile Çiftçiliği Eylem Planı hazırlanacak"
FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi Genel Direktörü Mustapha Sinaceur, aile çiftçiliğinin açlığın ortadan kaldırılmasındaki önemine işaret etmek için bu yılın "Aile Çiftçiliği" yılı olarak ilan edildiğini söyledi. Aile çiftçiliği ve küçük aile çiftçiliğinin gıda güvenliğinin sağlanması ve yoksulluğun ortadan kaldırılmasında oynayacağı rolü takdir ettiklerini ifade eden Sinaceur, "Aile çiftçiliği geçmişte çözülmesi gereken bir sorun olarak görülüyordu. Bu değiştirilmesi gereken bir unsur. Onlar aslında gıda güvenliği ve sürdürülebilir kalkınma için çözümün bir parçası" diye konuştu.
Tarım Reformu Genel Müdürü Gürsel Küsek, küçük işletmelerin kayıt atına alınması, finansal örgütlenmesi ve eğitim gibi ihtiyaçlarının belirleneceği "Aile Çiftçiliği Eylem Planını" kısa sürede tamamlayacaklarını bildirdi.
Bakan Eker başta olmak üzere konuşmacılar ve dinleyicilere, etkinliğin düzenlendiği Bilkent Otel'in bahçesinde kurulan stantlarda aile çiftçilerinin ürettiği yöresel yiyecekler ikram edildi.